Parlamentin Səhiyyə komitəsi “Dərman vasitələri haqqında” Qanuna dəyişiklikləri müzakirə edib
Milli Məclisin Səhiyyə komitəsinin növbəti iclasında ikinci oxunuşda təqdim olunan “Dərman vasitələri haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihəsi müzakirəyə çıxarılıb.
Milli Məclisin Mətbuat və ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin bildirdiyinə görə, komitə sədri Əhliman Əmiraslanov qanun layihəsinin əhəmiyyətini qeyd edərək, sənədin birinci oxunuşda komitədə və plenar iclasda geniş müzakirə olunduğunu, deputatlar tərəfindən bir çox qeyd və təkliflərin verildiyini söyləyib. Komitə sədri dərman preparatlarının dövlət qeydiyyatı prosedurunun optimallaşdırılması, ölkə ərazisinə idxal edilən keyfiyyətli dərman vasitələrinin sayının artırılması, dərman qıtlığının aradan qaldırılması, dərman vasitələrinin ölkəmizdə istehsal olunması məsələləri ilə bağlı fikirlərini açıqlayıb. Bildirib ki, bu sahədə əsas problemlərdən biri dərman vasitələrinin Azərbaycanda istehsal olunmamasıdır. Ələt Azad İqtisadi Zonasında 4 zavod tikilir ki, bunların arasında dərman vasitələri istehsal edən müəssisələrin olması çox müsbət haldır.
AZƏRTAC-ın yaydığı məlumata görə, reseptlərin yazılmasında sui-istifadə hallarına yol verildiyini söyləyən komitə sədri deyib: “Xəstəyə təyin olunan dərmanın molekul formulu mütləq qeyd olunmalıdır”. Dərmanlara gömrükdə məhdudiyyət qoyulması məsələsinə də münasibət bildirən Əhliman Əmiraslanov bu sahədə ciddi problemlərin olduğunu bildirib. Vurğulayıb ki, insanlar xaricdən bu dərmanları satmaq üçün deyil, öz müalicələri üçün gətirirlər. Bu sahədə boşluqlar aradan qaldırılmalıdır.
Təqdim olunan qanun layihəsində dərman vasitələrinin dövriyyəsinə nəzarəti təmin etmək məqsədilə Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən aparılan elektron təqib və izləmə sisteminin tətbiq edilməsi nəzərdə tutulub. Bu sistem istehsal və idxal olunan malların dövriyyəsinə, topdan və pərakəndə satışına nəzarəti həyata keçirən və bununla bağlı məlumatları qeydə alan informasiya ehtiyatı olacaq. Həmçinin dərman vasitələrinə reseptlərin elektron formada yazılmasına imkan verən sistemin tətbiqi nəzərdə tutulub. Sənədə əsasən, dövlət qeydiyyatına alınmış dərman vasitələrinin tənzimlənən qiymətlərdən yuxarı qiymətlərlə satılması qadağan olunur.
Layihədə həmçinin bioloji aktiv qida əlavələri ilə əlaqədar tənzimləmələr təkmilləşdirilir. Bununla yanaşı, tibb vasitələrinin idxalı, sertifikatlaşdırılması, reyestrinin aparılmasına dair tənzimləmələr, dərman vasitələrinin idxalına icazə verilməsi proseduru, dərman vasitələrinə reseptlərin yazılması qaydası müəyyən edilir.
Məsələ ilə bağlı çıxış edən komitə sədrinin müavini Rəşad Mahmudov qeyd edib ki, qüvvədə olan Qanuna əsasən, müxtəlif dərman vasitələrinin eyni ticarət adı altında dövlət qeydiyyatına alınmasına yol verilmir. “Dərman vasitələri haqqında” Qanuna dəyişikliklə bu tələb yumşaldılır. Səhiyyə komitəsinin sədr müavini COVID-19 pandemiyası dövründə ölkədə qeydiyyatı olmayan dərman vasitələri ilə bağlı ciddi problemlər yaşandığını söyləyib. Qanun layihəsindəki bəzi məqamlara aydınlıq gətirən Rəşad Mahmudov qeyd edib ki, sənəddə göstərildiyi kimi, reseptlərin ancaq elektron formada verilməsi əslində sui-istifadə hallarına gətirib çıxara bilər. “Sui-istifadə hallarının qarşısının alınması üçün reseptlərin elektron və ya kağız formada verilməsi daha məqsədəuyğun olardı”, - deyə deputat qeyd edib.
Dərman təhlükəsizliyi məsələsindən də danışan R.Mahmudov deyib: “Elə etmək lazımdır ki, istehsalçı və istehlakçı arasında münasibətlər pozulmasın”.
Komitə üzvləri Sədaqət Vəliyeva, Kamilə Əliyeva, Kamaləddin Qafarov, deputat Etibar Əliyev təklif olunan dəyişikliklərin günün tələbinə uyğun olduğunu, sənədin dərman preparatlarına əlçatanlığın təmin edilməsinə, tibbi xidmətin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına töhfə verəcəyini söyləyiblər. Millət vəkilləri qanun layihəsi ilə bağlı bəzi qeyd və təkliflərini də səsləndiriblər.
İclasda parlament Aparatının Sosial qanunvericilik şöbəsinin müdiri Adil Vəliyev, tədbirdə iştirak edən səhiyyə nazirinin müavini Rasim İsmayılov müzakirələrdə səsləndirilən fikirlərə münasibət bildirib, qaldırılan məsələlərə aydınlıq gətiriblər, deputatların verdiyi sualları ətraflı cavablandırıblar.
Səhiyyə nazirinin müavini Rasim İsmayılov deyib ki, “Dərman vasitələri haqqında” Qanuna dəyişikliklərdə əsas məqsəd dərman vasitələrinin çeşidinin artırılması və əlçatanlığın təmin olunmasıdır. O bildirib ki, Səhiyyə Nazirliyinin sifarişi əsasında Tarif Şurası dərman vasitələrinin qiymətlərinə yenidən baxacaq. Ölkədə dərman vasitələrinin qiymətlərinin tənzimlənməsindən danışan nazir müavini Qanuna dəyişikliklərin vətəndaşlar üçün əhəmiyyətli olduğunu bildirib. Onun sözlərinə görə, dərman vasitələrinin qiymətlərinin tənzimlənməsi hər ölkəyə görə fərqlənir. “Fərq ondan ibarətdir ki, dərmanların satışı alıcının seçimi əsasında deyil, həkimlərin və ya əczaçının tövsiyəsi əsasında həyata keçirilir”, - deyə Rasim İsmayılov vurğulayıb. Səhiyyə nazirinin müavininin sözlərinə görə, indiyədək qeydiyyatdan keçməmiş dərman vasitələrinin qiymətləri ilə bağlı dəyişikliklər effektli olmayacaq.
Nazir müavini bildirib ki, Analitik Ekspertiza Mərkəzinin yenidən formalaşması, yəni rəqəmsallaşmaya uyğunlaşması vacib məsələlərdəndir. Sənədlər müddətli olmadığı təqdirdə, rəqəmsallaşma bu kontekstdə çox əhəmiyyət kəsb edir.
Dərman vasitələrinin çeşidinin artırılmasının qarşıya qoyulan əsas vəzifələrdən biri olduğunu bildirən Rasim İsmayılovun sözlərinə görə, dərman vasitələrinin içliklərinin uyğun dillərdə yazılması idxalçıların üzərinə məsuliyyət qoyacaq.
Çıxışlarda dərman qiymətlərinin tənzimlənməsi qaydalarından, buna təsir edən amillərdən bəhs edilib. Habelə, dərman vasitələrinin çeşidlərinin genişləndirilməsi, onların keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması məsələlərinə toxunulub, tibb sahəsində maarifçilik işinin vacibliyindən danışılıb, səhiyyə sahəsində həyata keçirilən islahatların əhəmiyyəti qeyd olunub.
Müzakirələrin yekununda “Dərman vasitələri haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihəsi ikinci oxunuşda Milli Məclisin iclasına tövsiyə olunub.
